Może warto w 2018 roku przypomnieć mieszkańcom i turystom historię powstania i rozwoju najstarszej dzielnicy miasta a tym samym Karpacza. A jest co wspominać: pierwszych poszukiwaczy szlachetnych kamieni i złota szukających karkonoskich skarbów w Dzikim Potoku, siedemnastowiecznych górników drążących sztolnie w Karpatce i Strzelcu, zielarzy i laborantów z Płóczek, pierwszych właścicieli i gości tutejszych hoteli i sanatoriów, passantów, tragarzy lektyk, przewodników, historie związane z wójtowskimi sądami w tutejszej karczmie czy też dotyczące legendarnych początków hodowli karkonoskich pereł.

Na przełomie XII i XIII wieku, Kotlina Jeleniogórska, a przede wszystkim same Karkonosze były terenem prawie niezamieszkałym. Potwierdzają ten stan rzeczy źródła historyczne. Tylko sześć miejscowości zostało wymienionych w XIII wiecznych dokumentach: Stara Kamienica 1242, Jelenia Góra 1281, Cieplice 1281, Malinnik 1288, Rybnica 1288, Jeżów 1299. Kolejne dwadzieścia dwie miejscowości spotykamy we wzmiankach pochodzących z przełomu XIII i XIV wieku. Wśród nich są również takie, które leżą w najbliższym sąsiedztwie współczesnego Karpacza: Miłków, Ściegny, Sosnówka, ale nie wymienia się żadnej osady, czy też wsi leżącej w obecnych granicach administracyjnych miasta.¹

Początki Karpacza giną w mrokach dziejów. Pierwsza wzmianka o Karpaczu, a dokładniej o jednej z dzisiejszych jego dzielnic pochodzi z początku XV wieku. A dokładnie z roku 1412. Wtedy to ulewa zniszczyła doszczętnie wieś  Broniów. Jej mieszkańcy mieli się według legendy przenieść do Sosnówki oraz dzisiejszej Płóczek, gdzie osiedlili się pomiędzy Łomnicą i Łomniczką na wysokości dzisiejszego dworca kolejowego².

Pierwsza potwierdzona w dokumentach historycznych informacja o tej dzielnicy Karpacza pochodzi z maja 1418 roku –„21 maja 1418 r. Cuncze Nebiltschicz sprzedał braciom Ottonowi i Peterowi Nebiltschicz, wszystko co ma w Miłkowie /Arnsdorf/, Ściegnach /Steinseyfen/ i Płóczkach / TWERCHSEYFEN/ w okręgu Jelenia Góra /Hirschberg/”.³

Rozwój osady został jednak bardzo szybko przerwany przez najazdy husytów, którzy zniszczyli leżącą nie opodal kaplicę św. Anny oraz Miłków⁴. Jednak osadnictwo przetrwało na tym terenie trudny czas wojen husyckich, ponieważ zachował się dokument pochodzący z roku 1491, gdzie zostaje wymieniony Miłków, Ściegny oraz Płóczki /Querichseifen/ w okręgu Jelenia Góra. Wtedy to 15 października kolejny właściciel podkarkonoskich dóbr w Miłkowie /Arnsdorf/, Ściegnach /Steinseyfen/ i Płóczkach /Querichseyfen/ niejaki Heinze Runge sprzedaje je rodzinie Reibnitz von Wederau⁵

Ziemi nadającej się pod uprawę było jednak mało. W posiadaniu magistratu miasta Budziszyn znajdowała się tzw. „Fassions-Tabellen” z roku 1576, w której umieszczony został opis okręgu jeleniogórskiego, a w nim dane dotyczące Płóczek /Querkseyffen/. Gospodarstwa były niewielkie, ponieważ na 5 łanach gospodarowało aż 7 gospodarzy⁶.

Rozwój średniowiecznego Karpacza związany był nie tylko z akcją kolonizacyjną prowadzoną wówczas u podnóża Karkonoszy. Odkrycie nad Jedlicą dość bogatych złóż rud żelaza oraz prowadzone na coraz większą skalę roboty górnicze przyczyniły się do powstania dużych, jak na ówczesne warunki, ośrodków metalurgicznych w Kowarach i Ściegnach. Rozwijające się tam hutnictwo żelaza i jego przetwarzanie wymagało olbrzymich ilości drewna i węgla drzewnego-podstawowego wówczas surowca energetycznego. W tym celu wycinano coraz to większe obszary lasu. Na powstałych wyrębach, które z czasem przekształciły się w łąki i pastwiska, zaczęto hodować bydło. W „Schleschischen Provizialbl”atter” z roku 1797 znajdujemy w tomie 25 informację o powstaniu osadnictwa na terenie obecnego miasta Karpacza, w której jest mowa o przybyciu na te tereny drwali i węglarzy przygotowujących węgiel drzewny na potrzeby kuźni działających w Kowarach. Tak chce tradycja. Działało wtedy tutaj osiem węglarni. Zgodnie ze starą tradycją pierwsi kurzacy i drwale mieli się osiedlać na granicy obecnej dzielnicy Brzezie Karkonoskie /Birkigt/ a dolnym Karpaczem i Płóczkami, a następnie wzdłuż drogi biegnącej wierzchołkiem garbu leżącego pomiędzy Łomnicą a Łomniczką. Miało to mieć miejsce w połowie XVI wieku. Pierwszy gospodarstwo prawdopodobnie miało powstać na miejscu obecnego „Bachusa” w roku 1602. W każdym razie, do początku XVII wieku w osadzie było już dwadzieścia zamieszkałych na stałe domów. Później powstały domy w górnej części Karpacza i nad Łomnicą, którą to część miasta była nazywana do wojny Nowymi Domami -okolice dzisiejszej ulicy nad Łomnicą⁷. Właściwa osada na Krzywej Górze powstała na wzniesieniu leżącym pomiędzy Łomniczką i Łomnicą. Ciąg powstałej zabudowy przebiegał krzywą linią w kierunku gór, stąd mogła wziąć swoją nazwę ta osada⁸. W wieku XVI i na początku wieku XVII na terenie obecnego Karpacza, obok już istniejących szałasów drwali i węglarzy zaczęły powstawać większe skupiska bud pasterskich na terenie Wilczej Poręby, Łomnickiego Rozdroża⁹ i obecnego centrum Karpacza¹⁰. W roku 1599 w Karpaczu było już dwadzieścia pięć domostw. Oprócz wypalania węgla drzewnego pierwsi mieszkańcy osady na Krzywej Górze zajmowali się również uprawą roli i łąk. Praktycznie w połowie XVII wieku kurzacy przestali pracować na terenie tej części osady i od tej pory można ich było spotkać nadal na Wilczej Porębie, w Karpaczu Górnym i Płóczkach.

I Płóczki i Karpacz zachowały swoją odrębność przez kolejne wieki do 1 kwietnia 1938 roku, kiedy to przyłączono na mocy decyzji administracyjnej najstarszą dzielnicę do Karpacza.